د. عزەت فندی، ل سەر زمانێ کوردی دنڤیسیت – ٢٥

خه‌له‌كا 25
ئه‌م ل ڤان په‌يڤ و ئديومێت خوارێ بنێرين، كو ئێك حه‌رف و پتر تێدا دوباره‌ دبن، ئه‌و ژى هه‌مى ب مروڤى و له‌شێ مروڤى ڤه‌ گرێداينه‌، وه‌ك ڤان نموونان:

 

١-قت قتك: حه‌فكا مرۆڤى، ئه‌و جهێ ده‌نگ ژێ ده‌ردكه‌ڤيت، دبێژن (چيه‌ ته‌ هو قتقتكا من گرتى) ئانكو (به‌رحه‌فكا من گرتى).

 

٢-قدقدانك: هه‌كو ئێك ده‌ستێ خو ل زكێ ئێكى ده‌ت يان بنكه‌فشێت ئێكى دبێژن (قدقدانكێت وى ڤه‌كرن) ئانكو (ده‌نگه‌ك ژ قدقدكا وى ده‌ردكه‌ڤيت).
٣-قووقلك: هه‌كو هه‌ستيێ ستويرێ ڕانى ژ جهێ خو ده‌ردكه‌ڤيت، ب مه‌عنا (قوو = گوو، قلك = قولك = قول = كوون) ئانكو (ئه‌و گوگوكا سه‌رێ هه‌ستى هه‌كو ژ وێ (كونكا) ژ جهێ خوه‌ ده‌ردكه‌ڤيت)، له‌و دبێژن (رانێ وى ژ قوقلكێ هاته‌ ده‌ر).
٤-قلی قندان: ھەکو تو ئێکی دانیە سەر ستویێ خوە و ھەر پێیەکێ وی ل رەخەکی شور ببیتە خوارێ، دبێژن (فلان کەس دانا سەر قلی قندانێت خوە) ئەو ژی ب مەعنا (قلی= کلی= کولوی) و ( قند= کند= کوند) کو دبیتە جھێ بلندێ کوند.
٥- قەلا قویچک: ئەو ھەستیێ ناڤ ملێت مروڤی کو ب ھەردوو شەپیلکا ڤە گرێداینە دبێژنێ قەلاقویچک، ب تایبەت ل مروڤێ زەعیف دیار دکەت.
٦-قه‌ر قه‌مك: ب مه‌عنا (زه‌عيف و لاواز و قورمچى، خويل و زك ته‌بقى).
٧-قوم قولوز: دبێژن قوم قولوز بو وێرێ، ب مه‌عنا (كه‌ت) چ لسه‌ر پشتێ و چ لسه‌ر ته‌نشتێ.
٨-قه‌رقوده‌: ره‌ق و ته‌ق و چه‌رم و هه‌ستى، هن جاران ب مه‌عنا (هيكل عظمي) دئێت.
٩-باق و پيق و به‌لاق: زاراڤ و ئديومێت ژ پشتا پێى هه‌تا ڕانێ ستوير.

* ديسان دووباره‌ بوونا هنده‌ك حه‌رفان ل ڤان په‌يڤێن خوارێ وه‌ك:
١٠-ره‌ش ره‌شكا چاڤى، بيبيكا چاڤى، خم خمكێت دفنێ، نينوك، كڕكڕك، لام لامك.
١١-زێڤ زێڤكا پشتێ: (ب مه‌عنا گرێكا پشتێ)
١٢- خالخالک( ئەندامەکە د ناڤ لەشی دا)، ڤڕڤڕک (قەلەویا بەلاقێت پێی یان یا زاندکێت دەستی).
١٣-گه‌لالويشك: (گه‌روى، دبێژن ئه‌زمانێ وى ژ گه‌لالويشكێ ئينا ده‌ر)، چچكێت گه‌رويێ.
١٤-ترتوق: (ژ نشكێ ڤه، دبێژن: مه‌ هند ديت ترتوق و ب ژوور كه‌ت).

Comments are closed.