د. عزەت فندی، ل سەر زمانێ کوردی دنڤیسیت – ٩

خه‌له‌كا: 9
ل ناڤه‌راستا سالێن هه‌شتێيان و هێرڤه‌، چه‌ند بابه‌ته‌ك ل روژنامه‌ و گوڤارێن كوردى لسه‌ر پيتا (و) ێ به‌لاڤه‌بوون كا د زمانێ كوردى دا ئێك (و) يان دوو (وو) هه‌نه‌، هه‌تا كار گه‌هشتيه‌ هندێ زمانێ كوردى ب زمانێ (واوستانێ) ناڤكر، لسه‌ر بنه‌كوكا ڤێ (و) ئه‌ز دبێژم بڤى ره‌نگى يه:


– ل چارێكا سه‌د سالا بيستێ  زانا و زمانزانێن كورد وه‌كى پيتێن عه‌ره‌بى بو رێنڤيسا كوردى وه‌رباندين و گوگراندين، ده‌ستور ب ڤى ره‌نگێ خوارێ دانا-:
د زمانێ عه‌ره‌بى دا دوو جورێت (و) ێ هه‌نه‌، ئه‌و ژى (الضمة) وه‌كى (كرد) و (واو)ـا ئاسايى، وه‌كى (زهور، عطور)، به‌رامبه‌رى ڤان هه‌ردوو (واوان) زمانزانێت كورد ئێك (واو) به‌رامبه‌ر (الضمة) دانا وه‌كى (كرد=كورد)، هه‌روه‌سان دوو (واو) به‌رامبه‌رى (واوا) ئاسايى دانا، ئانكو (زهور=زهوور)، ڤێجان ناڤێ وان (واوا كورت و درێژ بيت) يان (واوا نورمال بيت) چ جوداهى نينه.
له‌و ئه‌ز دبێژم (دوو) (واو) د كوردى دا يێت هه‌ين و لسه‌ر ڤى بنه‌مايى، هه‌كه‌ وه‌كى زمانزان دبێژن (پيته‌كێ) مه‌عنا په‌يڤێ گوهارت يعنى دڤێت دوو پيت بوهه‌بن وه‌كى:
كوچك = كوچكێ ئاگرى
كووچك = كووچكا ئاغاى (جهێ روينشتنێ‌)
كووچك = كووچكێ صه‌ى
كورك = كوركێ هريێ، ساكو، قاپويت
كوورك = كووركا ئاخێ
قول = كون (ثقب)
قوول= بره‌كا مروڤان، قووله‌كێ مروڤان

واته‌: ل پێ ياسا زمانى هه‌رده‌مێ پيته‌كێ مه‌عنا په‌يڤێ گوهارت دڤێت هێمايه‌كێ جودا بو بهێته‌ دانان له‌وئه‌ز دبێژم مه‌ دوو (واو) يێت هه‌ين ژبلى (ۆ) وه‌كى ( ڕۆڤى، مرۆڤ)، ژبه‌ر هندێ دڤێت ناڤێت وان (واو)ـا كورت و درێژ و قه‌له‌و بن، يان هه‌ر ناڤه‌كێ دى لێدانن.

ڤێجان براده‌ران ئه‌ڤه‌ زمانێ مه‌يه‌ نابيت نه‌ ئه‌م بترسين و نه‌ ئه‌م شه‌رم كه‌ين و نه‌ ئه‌م بڤه‌شێرين، چونكى ئه‌ڤه‌ راستيه‌ نه‌ شه‌رم و فه‌دى و فهێتى يه‌، نه‌خێر ئه‌ڤه‌ زه‌نگينى و ده‌وله‌مه‌ندى و تێرييا زمانێ مه‌يه‌، ژ لايه‌كێ ديڤه‌ د رێنڤيسا لاتينى ژى دا (u,û,o,w) يێت هه‌ين. له‌وان هه‌كه‌ ئه‌م ژڤان (واوان) بترسين و بره‌ڤين و خوه‌ بكويسينين دێ پشتى چه‌ند ساله‌كێن دى (لابورێت) ده‌نگ ڤاڤارتنێ مه‌ شه‌رمزار كه‌ن، هيڤيا من ئه‌وه‌ پتر دويڤچوون بو ڤى بابه‌تى بهێته‌ كرن وئه‌ز حه‌زدكه‌م ئه‌ڤ هه‌ڤيره‌ پتر ئاڤێ ڤه‌خوت و پتر دويچون بو بهێته‌ كرن.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *