Xeleka 23

Heke em li van zarav û peyivên li xwarê binêrîn wekî:

1- (Kulûmtê) çiyayi‌, (Kelûtka) bera, (Keleka) bera, (Lella) şekirê, (Gulpîtka) darê, (Kelem), (kêlî) ev peyivêt henê derbrînê ji cihekî yan tiştekê (Bilind û Tîj) diken.

< strong>2- Li ser binemayê xala êkê heke em li leşê (mirovî) binêrîn, bivî rengî ye:

–  Kulux, kuluxkê serî, bi suranî jî dibêjn (kell)ey ser.

–  Kuluvandik, kuluvandika serî, anku nîva kuluxkî.

–  Kelex, kelexê (mirovî).

–  Kelwaş, (ku‌lu û leş), me’na heykelê mirovî.

–  Kelêjî, (kuluya jêrî).

Ev peyive jî derbirînê diken bo tiştekî beref (serî) yan (jêrî) wekî kuluxkê serî yan kelêjî.

3- Ji ber hindê em dişêyin bêjîn:

– Kulav, anku (kulu) li nav, wekî pêlav, anku (pê) li nav.

– Kelex, anku (kulu) li axê, çu‌nikî peyiva kelex baraptir bo mirovê (razay) dihêt, çi mirî bît çi sax.

– Kelem, anku darekê dirêj û tîj, (kilçîv) her bi wê me’nayê bes kurtir û biçîktir.

– Hacî Qadirê Kuwyî wekî wesfa (buric îvil) diket ew jî dibêjît (kellwî çuwe be asmana) anku ew jî wekî (kêliyê) beriz û bilind û tîj.

Têbînî: bi hizira min van peyivan jî peywendiya bi vî babetî ve hey:

– Kûtel, kutela aşî.

– Kel, kela amêdiyê.

– Kulk, wekî kulkek li leşê mirovî dêt ew jî bi şêwekê (heremî) beriz û bilind dbît.

– Gulte, ew darên dene bin kefşa bo mirovê seqet.