د. عزەت فندی، ل سەر زمانێ کوردی دنڤیسیت – ٤٨

خەلەکا ٤٨

دیسان ھندە زاڕاڤێت کورمانجی کو گرێدای لاینێ جیومورفولوجی نە،ئەمی ب ڕەنگەکی سڤک بو ھەوەیێن بەڕێز پێشچاڤکەین.

١- کێری: باراپتر بو چەند تەخەکێن کەڤرێ بلند و ئاسێ و شێوەکێ تایبەت دھێتە گۆتن.

٢- گێڕی: ل چێبوونا چیایی وەک پێکھات کو ب (دورات ترسیبیة) دھێنە ناڤکرن و دکەڤنە سەر یا دی وەک تەخێن ستویر و پاشی دیار دبن دبێژنێ (گێڕی)، ھن جاران گێریەکا مەزن و ئاشکرا و شێوەکێ تایبەت یێ ھەی وەک (گێریا ماری) ل دەڤەرا بەرواری ژووریا.

٣- ڕزدە: تەخێن تەنک و ناڤنجی یێت کەڤرا دکەڤنە سەرێک و درێژ دبن دبێژنێ ڕزدە.

٤- بەڕەڤەز: ئێک تەخا کەڤری یا ستویر و حلوی و نیڤ کڤانەی و گەلەک جارا مرۆڤ دشێت ژبەربارانا خۆ لبەر ستارەکەت، مەسەلەک کوردەواری ھەیە دبێژیت (ڕەڤدا بەرازا لبن بەڕەڤەزێ، ڕەزڤان و ڕابە ھلو ببەزێ).

٥- ھشار: جھێ ئاسێ بو خۆڤەشارتن و ستارەی.

٦- فڕاکە: جھەکێ بلند و دەسنەخۆش و ئاسێ ڕێ زەحمەت، دبن دا کویر و ھەلەمویت.

٧- چلیختە : کوپەکێ بلند و ڕک و بێ ڕێ و سەر تیژ.

٨- ئاڵۆڵە: جھەکێ ئاسێ ژ ھن گەلیێن کویر ل ناڤبەرا ھن کوپێن بلند پێک دھێت.

٩- پەیاک: ڕێین تەنگ لجھێن بلندێن چیایی.

١٠- سەڕاک: وەکی پەیاکا لێ تەنگتر و بلندتر و نەخەوەشتر.

١١- ئاستەنگ: گەلیەکێ تەنگ و ئێک تەخا کەڤری ب شێوێ (V-shape) دڕێ دا.

١٢- تەنگەدەر: نھاڵ یان گەلیەکێ دەرتەنگ.

١٣- دەستکەڤر: ئەو ڕێ یا ل چیایی و تو نەشێی ب پێ یا بتنێ تێڕا بچی، ئیلا جھێ دەست گرتنێ ل کەڤری ھاتبیتە کۆلان.

١٤- تویش: ئەو بەتەنێت ئاخێ یێت بەرێ شکەستی (پیلاسپی یان دۆلومایت) دناڤدا ھەی دبێژنێ تویش .

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *