عەبدولکەریم فندی

نڤیسکارەکێ کورده

عەبدولکەریم فندی

– ل سالا (١٩٤٦)ێ ل گوندێ قارقاراڤا – ده‌ڤه‌را دۆسکیا – باشوورێ باژێرێ دهۆکێ ژ دایک بوویه‌.
– ل پاییزا سالا (١٩٥١)ێ دگه‌ل خێزانا خۆ‌ ل باژارێ دهۆکێ ئاکنجی دبیت‌ و ل وێرێ خوا‌ندنا خۆ‌ یا سه‌ره‌تای و ناڤنجی و ئاماده‌یی ب دوماهی دئینیت‌.

– ل سالێن (١٩٥٩-١٩٧٤)ێ ئه‌ندامێ ئێکەتیا قوتابیێن کوردستانێ بوو، و تێدا‌ گه‌هشتیه‌ پلا ئه‌ندامێ مه‌کته‌با سکرتارییه‌تێ.

– ل (٩/ ٦/ ١٩٦٣)ێ گه‌هشتی یه‌ ناڤ ڕێزێن شۆره‌شا ئیلۆنێ.

– ل سالا (١٩٦٥)ێ بوویه‌ ئه‌ندامێ لژنا ناوچا دهۆک یا (پارتی دیمۆکراتی کوردستان).

– ل (١١/١٠/١٩٧٠) ێ بوویه‌ ئه‌ندامێ ئێکەتی یا نڤیسه‌رێن کورد.

– ل سالا (١٩٧٤)ێ ژ زانکۆیا موسل – کۆلیژا ئاداب / پشکا زمانێ ئنگلیزی دەرچوویە.

– وه‌ک مامۆستا ل ئاماده‌یا برایه‌تی / دهۆک هاتیە دامه‌زراندن.

– ل سالا (١٩٨٤)ێ بوویه‌ ڕێڤه‌به‌رێ ناڤنجیا مه‌مێ ئالان / دهۆک.

– ل سالا (١٩٨٦)ێ‌ ژ به‌ر هه‌لویستێ وی یێ نه‌ته‌وایه‌تی بۆ ئاماده‌یا دهۆک یا ئێڤاران دئێتە ڤه‌گوهاستن.

– پشتی سه‌رهلدانا بهارا سالا (١٩٩١)ێ دبیتە ڕێڤه‌به‌رێ ئاماده‌یا پیشه‌سازی ل دهۆکێ.

– ل ڕۆژا (٨/٤/ ١٩٩٣)ێ و د ئێکه‌مین کابینه‌یا حکومه‌تا هه‌رێما کوردستانێ دا‌ وه‌ک ڕێڤه‌به‌رێ گشتی یێ رەوشەنبیری و هونه‌ری ل وه‌زاره‌تا ڕە‌وشه‌نبیری یا حکومه‌تا هه‌رێما کوردستانێ دەست بکاربوویە. و ل سەر دەمێ وی چەندین کۆڤارا و رۆژنامە ژلایێ ڤێ رێڤەبەریێ دەرکەتینە، ژ وان (دجلە، کاروان، کاروانی ئەکادیمی، ئاسۆیی فۆلکلۆری، هەنگ، بارش، پانیپال، وەرگێران و گەلەکێن دی) هەر وسا ب دەهان پەرتووک هاتینە چاپکرن.

– د چەندین دەمێن جودا جودا دا، بوویە بریکارێ وەزارەتا رەوشەنبیری.

– ل دویماهیا سالێن نوتان دا زێدەباری بەرپرسیارەتیا وی وەک رێڤەبەرێ گشتی یێ رەوشەنبیری و هونەری، چەندین بەرپرسیارەتیێن دی ژی ل وەزارەتا رەوشەنبیری وەک رێڤەبەرێ گشتی یێ شوینواران و رێڤەبەرێ گشتی یێ وەرزش و لاوان ب وەکالەت وەرگرتینە.

– ل سالا (٢٠٠٢)ێ بوویه‌ ڕێڤه‌به‌رێ‌ گشی یێ  ڕاگه‌هاندن ل وه‌زاره‌تا ڕە‌وشه‌نبیری د حوکمه‌تا هه‌رێما کوردستانێ دا‌، ل ڤی دەمی تێلەڤزیۆنا (هەرێم) کو تاکە تێکەڤزیۆنا فەرمی یا حکومتا هەرێمێ بوو پێشکەتنێن باش ب خۆ ڤە دیتن.

– ل سالا (٢٠٠٤)ێ و ژ به‌ر رەوشا وی یا ساخلەمیێ دبیتە‌ ڕێڤه‌به‌رێ گشتی ل دیوانا وه‌زاره‌تا ڕە‌وشه‌نبیری د حکومه‌تا هه‌رێما کوردستانێ دا‌.

– هاتیه‌ هه‌لبژارتن وه‌ک سکرتێر د پرانیا ده‌سته‌یێن ڕێڤه‌به‌ر یێن ئێکەتی یا نڤیسه‌رێن کورد / دهۆک.

– ل سالێن (١٩٨٤-١٩٩١)ێ هاتیه‌ هه‌لبژارتن وه‌ک ئه‌ندام د ده‌سته‌یا ڕێڤه‌به‌ریا ئێکەتیا نڤیسه‌رێن کورد ل هه‌رێما کوردستانێ.

– ل سالێن (١٩٨٦-١٩٩١)ێ وه‌ک نوینه‌رێ تایێ کوردستانێ هاتیه‌ هلبژارتن د جڤاتا ناڤین یا ئێکەتیا توره‌ڤان و نڤیسه‌رێن ئیراقێ دا.

– پشکداری د پرانیا کۆنگره‌یێن ئێکەتی یا نڤیسه‌رێن کورد دا کریه‌، زێده‌باری سێ کۆنگرێن ئێکەتیا نیڤسه‌ر و توره‌ڤانێن ئیراقێ، هه‌ر وه‌سا کۆنگرێ (١٥) یێ ئێکەتی یا نڤیسه‌رێن عه‌ره‌ب کو ل ئادارا سالا ١٩٨٦ێ ل به‌غدا هاتبوو به‌ستن.

– پشکداری د ڤیستەڤالا (مه‌ربد) یێن (٦-٧-٨) دا کریه‌.

– ئه‌ندامێ ده‌سته‌یا نڤێسینا کۆڤارا (به‌یان) بوو، یا کو ژ ئالیێ ده‌زگه‌هێ رەوشەنبیری و به‌لاڤکرنا کوردی ل به‌غدا ڤه‌ دەردکەت.

– ئه‌ندامێ ده‌سته‌یا نڤێسینا کۆڤارا (نوسه‌ری کورد) خۆلا سیێ بوو.

– ئه‌ندامێ ده‌سته‌یا نڤێسینا کۆڤارا (په‌یڤ) بوو، یا کو ژ لایێ (ئێکەتی یا نڤیسه‌رێن کورد / تایێ دهۆک) ێ ڤە دەردکەت.

– وه‌ک سکرتێرێ نڤێسینێ د کۆڤارا (مه‌تین) خۆلا سیێ دا کارکریه‌ ژ هه‌ژمار ١-١٨.

– سه‌رنڤیسه‌رێ کۆڤارا کاروان بوو، یا کو ژ لایێ وه‌زاره‌تا رەوشەنبیری یا حکومه‌تا هه‌رێما کوردستانێ ڤه‌ دەردکەت.

– سکرتێرێ نڤێسینا کۆڤارا (کاروانی ئه‌کادیمی) بوو، یا کو ژ لایێ وه‌زاره‌تا رەوشەنبیری حکومه‌تا هه‌رێما کوردستانێ ڤه‌ دهاتە دەردکەت.

– سه‌رنڤیسه‌رێ کۆڤارا (دجله‌) بوو هه‌ر ژ دەرکەتنا وێ تا ڕاوه‌ستاندنا وێ (٤٢ هژمار)، کو ژ لایێ  وه‌زاره‌تا رەوشەنبیری یا حکومه‌تا هه‌رێما کوردستانێ ڤه‌ ب پیتێن لاتینی دەردکەت، ئه‌ڤ کۆڤار ئێکەمین کۆڤار بوو ب پیتێن لاتینی ل هه‌رێما کوردستانێ دەردکەت.

– ل سالێن ١٩٦٨-١٩٦٩ ئەندامێ دەستەکا نڤێسین و رێڤەبەریا کۆڤارا (دەنگێ کوردستان) بوو، یا کو ژ لایێ پارتی دیموکراتی کوردستان ڤە د ناڤ شۆرەشێ دا دەردکەت.

– ئێک ژ دامه‌زرێنه‌رێن سه‌ندیکا ڕۆژنامه‌نڤیسێن کوردستانێ بوو.

– ئێک ژ دامه‌زرێنه‌رێن کۆمه‌لا دۆستینی یا (کوردی- عه‌ره‌بی) بوو.

– ئێک ژ دامه‌زرێنه‌رێن کۆمه‌لا دۆستینی یا (کوردی- فەلەستینی) بوو.

– ئێک ژ دامه‌زرێنه‌رێن مالا هونه‌ری بوو ل هه‌ڤلێرێ.

– سه‌رۆکێ جڤاتا شانا هونه‌ری بوو ل دهۆکێ.

– زێده‌باری چه‌ندین کار و به‌رپرسیاره‌تییێن دی.

– د پرانیا کۆڤار و ڕۆژنامه‌یێن کوردی دا‌ یێن کو ل عیراقێ دهاتنه‌ وه‌شاندن به‌رهه‌مێن خوه‌ (ڤه‌کۆلینێن ئه‌ده‌بی، ڕە‌خنه‌یی، فۆلکلوری، بابه‌تێن دیرۆکی ل سه‌ر دیرۆکا کوردان) بەلاڤکرینە.

– زمانێن کوردی (دیالێکا کوردمانجیا ژێری و ژوری)، عه‌ره‌بی، ئنگلیزی دزانیت، هەر وسا شارەزایی د زمانێ (فرەنسی) ژی دا هەیە‌.

– ب ئەلفه‌بێ یا کوردی یا (لاتینی، عه‌ره‌بی، ئه‌کلیرکی– سلاڤی) دزانیت‌.

به‌رهه‌مێن چاپکری:

– دیوانا به‌کر به‌گێ ئه‌رزی، کۆمکرن و تویژاندن، ١٩٨٢، (ب زمانێ کوردی یە)

– مه‌یرۆ، ڤه‌گوهاستن ژ پیتێن لاتینی بۆ پیتێن عه‌ره‌بی، ١٩٨٥، (ب زمانێ کوردی یە)

– گولچن، ڤه‌گوهاستن ژ پیتێن سلاڤی/ ئه‌کلیرکی بۆ پیتێن عه‌‌ره‌بی، ١٩٨٢، (ب زمانێ کوردی یە)

چەند وەرزەک ژ شۆره‌شا ئیلۆنێ ل کوردستانا ئیراقێ (فصول من ثورة ايلول في كوردستان العراق)، دانان، ١٩٩٥، (ب زمانێ عەرەبی یە)

– ڕێبه‌رێ پارێزگه‌ها دهۆکێ، دانان، دگه‌ل چه‌ند نڤیسه‌رێن دی، ١٩٩٥، (ب زمانێ عەرەبی یە)

– ڕێبه‌رێ پارێزگه‌ها دهۆکێ، دانان، دگه‌ل چه‌ند نڤیسه‌رێن دی، ١٩٩٥، (ب زمانێ ئنگلیزی یە)

– هۆزێت کوردی ل باکورێ ویلایه‌تا موسل، وه‌رگێران ژ زمانێ ئنگلیزی بۆ زمانێ‌ کوردی، ١٩٩٦، (ب زمانێ کوردی یە)

– پارتی ل سه‌ر ده‌مێ مشه‌ختبونا بارزانی، دانان، ١٩٩٨، (ب زمانێ کوردی یە)

–  ئامێدیێ د چه‌رخێن جودا دا (العمادية في مختلف العصور)، دانانا عه‌باس عه‌زاوی، تویژاندن عەبدولکه‌ریم فندی – مه‌لا حه‌مدی سه‌له‌فی، ١٩٩٥،  (ب زمانێ عەرەبی یە)

– یۆبیلا زێرینا پێشمه‌رگه‌یی، به‌رهه‌ڤکرن: شه‌وکه‌ت شێخ یه‌زدین، ڤه‌گوهاستن ژ پیتێن عه‌ره‌بی و دیالێکتا کورمانجی یا ژێری بۆ سه‌ر پیتێن لاتینی و دیالێکتا کورمانجیا ژۆری، ١٩٩٩، (ب زمانێ کوردی یە)

– بارزانی خوه‌ ناده‌ ده‌ست که‌سێ، وه‌رگێران: شه‌وکه‌ت شێخ یه‌زدین، ڤه‌گوهاستن ژ پیتێن عه‌ره‌بی و دیالێکتا کورمانجی یا ژێری بۆ سه‌ر پیتێن لاتینی و دیالێکتا کرمانجی یا ژۆری، ٢٠٠١، – (ب زمانێ کوردی یە)

–  ڤیستەڤالا خانی، به‌رهه‌ڤکرن، ١٩٩٦، (ب زمانێ کوردی یە)

– کەلێن بادینان و چەند جهێن وێ یێن شوینواری (قلاع بادينان و بعض المواقع الاثرية فيه)، دانان، ٢٠١٢، (ب زمانێ عەرەبی یە)

– زمانێ کوردی ل دەڤەرا بەهدینان، وەرگێران، ٢٠١٢، (ب زمانێ عەرەبی یە)

– کەلێن بادینان و چەند جهێن وێ یێن شوینواری (قلاع بادينان و بعض المواقع الاثرية فيه)، دانان، ٢٠١٣، / چاپا زێدەکری و نێڤدەولەتی – لەندەن (ب زمانێ عەرەبی یە)

به‌رهه‌مێن بەرهەڤ بۆ چاپێ:

– ئنسکلۆپیدیا سیاسی ل عیراقێ، ژ چەندین بەرگان پێکدئێت، (الموسوعة السياسية في العراق- مجموعة اجزاء) دانان، (ب زمانێ عەرەبی یە).

– ئنسکلۆپیدیا سیاسی ل کوردستانێ – عیراق، ژ چەندین بەرگان پێکدئێت، (الموسوعة السياسية في كوردستان – العراق- مجموعة اجزاء) دانان، (ب زمانێ عەرەبی یە).

رۆژانێن شورەشا ئەیلولێ (يوميات ثورة ايلول)، دانان، ( ب زمانێ عەرەبی یە).

رۆژانێن سەرهلدانێ، دانان، ( ب زمانێ کوردی یە).

پەیڤا من، دانان، (ب زمانێ کوردی یە).

– باهۆز، دیوانا ئوسمان سەبری، ڤەگوهاستن (ب زمانێ کوردی یە).

ژ دەریا فلکلۆری، کۆمکرن و بەرهەڤکرن (ب زمانێ کوردی یە).

دیرۆکا بادینان (تاريخ بادينان، تأليف) دانان، (ب زمانێ عەرەبی یە).

هۆزا دۆسکیا، دانان، (ب زمانێ عەرەبی یە).

چیرۆکێن جڤاکی (قصص المجتمع)، کۆمکرن و بەرهەڤکرن (ب زمانێ عەرەبی یە).

ئێکەتیا قوتابیێن کوردستانێ بۆچوون، (اتحاد طلبة كوردستان، اراء) دانان، (ب زمانێ عەرەبی یە).

– بیرهاتنێن من، دانان (ب زمانێن کوردی یە).

– مذكراتي، دانان (ب زمانێ عەرەبی یە).

– ارائي، تأليف، (ب زمانێ عەرەبی یە).

بۆچوونێن من، دانان، ب زمانێ کوردی یە).

– زێدەباری چەندین بەرهەمێن دی بەرهەڤن بۆ چاپێ.